گزارش بازدید از مرکز خدمات ماشینی و فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی شریف

(این گزارش در تاریخ 19/8/95 در جلسه بازدید از مرکز با حضور جناب آقای صورتگر تهیه گردیده است)

پیشینه مرکز:

بنای ساختمان دو طبقه ی مرکز ، قدمت 48 ساله دارد و در پیش از تغییر کاربری این مرکز از محل دانشکده ی کامپیوتر ، در آن سیستم های CDC که در سال 1351 در پروژه ی مشترک شرکت نفت و دانشگاه مورد استفاده قرار داشته و دو سال بعد از انقلاب اسلامی از مدار خارج شده ، در این مرکز جمع آوری و نگه داری میشده است و هم اکنون در در موزه ی مرکز قرار دارد.

هدف پروژه:

پروژه انجام شده در مرکز با هدف اصلاح زیر ساخت و به روز شدن سرویس دهی فا در داخل و خارج دانشگاه بوده است.

ضرب العجل پیش فرض:

مدت زمان مورد نیاز برای انجام این پروژه 6 ماه در نظر گرفته شده بود . شروع آن فروردین 94 رقم خورد و اتمام آن6 ماه بعد از آغاز ، یعنی در شهریور ماه 94 فرض شد.(قبل از شروع سال تحصیلی)

لازم به ذکر است که تا اوایل امسال فقط 80 درصد پروژه پیش رفته بوده است. و تاکنون زیر ساخت کامل شده است و بخش باقی مانده مربوط به زیر ساخت نمی باشد.

نیازمندی ها:

سرمایه : سرمایه گزاری اولیه توسط آقای دکتر ستاری ، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری مهیا شد.

کار ها و بخش ها و هزینه ها: بخشی از این کار ها به زیر ساخت مورد نیاز مرکز داده ها مربوط می شود که خود آن به دو بخش اصلی و فرعی تقسیم میشود. در بخش اصلی پنج مورد وجود دارد که به شرح زیر است :

·        انرژی و برق رسانی

·        سیستم سرمایشی

·        لینک شبکه ای (وارد شدن به سیستم و شبکه)

·        معماری ساختمان

·        فضای اصلی

در بخش فرعی هم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

·        نیروی فنی داخل ساختمان و کارمندان (که خود این بخش شامل سه بخش پشتیبانی مرکز داده ها ، منطق و مشتری می شود)

·        فضا های مورد نیاز(شامل موزه ی مرکز ، محل مراجعه ی مراجعه کننده و محل و فضای مناسب برای گردهمایی اساتید و دانشجویان دکترا)

لازم به ذکر است که برای این نیازمندی ها مجموع هزینه ها در حدود 4 میلیارد تومان محاسبه شده بود.

این مرکز ظرفیت 70 Rack را دارد . این رک ها unit 47 در نظر گرفته شده اند. (در راستای در نظر گرفتن ارتفادع مناسب مرکز داده)

در مرکز داده ها حداقل حالت ایده آل این است که برای هر بخش حالت پشتیبانی نیز در نظر بگیریم به طور مثال برای برق ، سرمایش ، شبکه و اینترنت دو ورودی در نظر بگیریم . تا هنگامی که فردی میخواهد سرورش را در این مرکز قرار دهد از برق ، سرمایش و فضا اطمینان کامل داشته باشد.

برای بهر گیری از حالت پشتیبان دو روش وجود دارد. روش اول این است که هر دو منبع مان را در مدار قرار دهیم و به طور هم زمان از آنها استفاده کنیم. روش دوم این است که یکی از منابع را ذخیره قرار دهیم و هنگامی که منبع داخل مدار برایش مشکلی پیش آمد ، منبع دوم را داخل مدار کنیم و ازش استفاده کنیم.

بهترین روش آن است که منبعی رو در نظر بگیریم که توسط دو منبع 1 و2 تامین شود. و استفاده کننده به منبعی که توسط منیع 1 و2 تامین مشود متصل باشد. در این صورت هیچ گاه در صورت قطعی هر کدام از منابع 1و2 استفاده کننده قطعی را حس نمی کند. به طور مثال در زمینه ی تامین برق منبع اول ما توانیر است و منبع دوم دیزل ژنراتور میتواند باشد. در این روش حتی اگر از طریق توانیر برق مورد نیاز تامین نگردد ، مشکلی پیش نخواهد آمد و قادر خواهد بود که برق مورد نیازش را تامین کند.

در بخش محاسبه ی هزینه ها باید تمام جنبه ها را در نظر گرفت و در انتخاب آن ها را لحاظ کرد. منظور آن است که پشتیبانی و گارنتی بید در نظر گرفته شود.

در انجام این پروژه بخش هایی که پیمانکار جداگانه داشته اند و میتوانستند به طور موازی پیش بروند از جمله لینک ها ، فیبر های نوری، رک ها و سوئیچ ها ، که به طور موازی از بقیه ی بخش های پروژه پیش رفت.

این مرکز شامل 3 نوع نیروی انسانی بوده است:

·        کارمندی

·        قراردادی

·        پروژه ای

در حین انجام این پروژه باید دقت داشته باشیم که باید اصلاحات را خورد خورد اعمال کرد زیرا در صورتی که تمام اصلاحات هم زمان اعمال شود مشکل پیش می آید، به دلیل اینکه در لحظه از امکانات آن در سطح دانشگاه استفاده میشود.

از آن جا که این مرکز دارای هزینه های جاری (از جمله تعویض فیلترهای سرمایشی دو هفته یک بار که هر مرتبه در حدود 400 هزار تومان هزینه دارد و افزایش پهنای باند روزانه با هزینه ی1 میلیون تومان ) است، باید درآمدی برای تامین هزینه هایش داشته باشد. از روش های تامین درآمدی این مرکز میتواند این باشد که کسی سرورش را در این مرکز قرار دهد و هزینه ی مربوط به آن را به مرکز بپردازد.

از دیگر برنامه های در حال اجرای این سازمان آن است که vpn حذف گردد و ورود به طور مستقیم از طرق صفحه ی وب باشد ، و این پروژه تا 10 روز آینده در دانشکده ی عمران اعمال خواهد شد. و از برنامه های انجام شده سیستم accounting  است که این سیستم شامل اعتبارسنجی و تغییر پسورد و غیره است.

بخش اصلی این پروژه را 4 نفر به دوش کشیده اند و هم اکنون این مرکز حدود 15 کارمند و 4 نیروی تخصصی دارد.

تمام تجهیزات که برای این مرکز در نظر گرفته اند ، در حالت اشباع و فوق اشباع فرض شده است . مثلا برای محاسبه ی برق حالت اشباع برق مورد نیاز 70 Rack را در نظر گرفته اند. به طوری که تا کنون 24 از 70 Rack ، یعنی نصف ظرفیت آن پر شده است.

در بخش حریق نیز دو بخش اعلام حریق و اتفای حریق به طور جدا گانه تامین شده است.

در پایان این صحبت ها بازدید از تمام بخش های مرکز صورت گرفت.

گزارش بازدید از مرکز فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی شریف

این گزارش از جلسه ای که با سخنرانی آقای صورتگر در روز شنبه مورخ 95/8/17 برگزار شد، تهییه شده است.

تاریخچه مرکز در یک نگاه

تاریخچه ی تاسیس مرکز محاسبات دانشگاه صنعتی شریف به سال 1347 باز می گردد که با یک دستگاه کامپیوتر IBM مدل 1130 و سیستم کارت پارنچ به ارایه خدمات استادان و دانشجویان میپرداخت و اولین سیستم کاربردی برای سیستم آموزش دانشگاه مورد بهره برداری قرار گرفت

در سال 1350 کامپیوتر دانشگاه با کامپیوتر پرقدرت CDC6400 جایگزین شد که بعدا به Cyber70 ارتقا پیدا کرد. علاوه بر استفاده های اموزشی و پژوهشی سیستمهای کاربردی اموزش و پرداخت حقوق نیز روی این دستگاه اجرا میشد و علاوه بر ان خدماتی نیز به متقضیان خارج از دانشگاه نظیر شرکت ملی نفت ایران رارایه میگردد.

با رایج شدن کامپیوترهای شخصی در دهه ۱۳۶۰، نخستین کامپیوترهای شخصی از نوع NCR DMV دانشگاه را فرا گرفت و هرچند تا مدتی هنوزسیستم آموزش روی CDC اجرا می شد ولی کم کم CDC از کار بازماند و سیستمهای کاربردی نیز به کامپیوترهای شخصی منتقل شد.

در آغاز دهه ۱۳۷۰ سیستم های VAX6000 و IBM4381 برای دانشگاه خریداری شد که سیستم اخیر چندان مورد استفاده واقع نشد و بعضاْ واگذار گردید، ولی سیستم VAX در یک شبکه گسترده در دانشگاه مورد استفاده قرار گرفت و با برقراری اولین اتصال اینترنت برای دانشگاه، سیستم VAX به طور وسیعی برای پست الکترونیک استفاده گردید.

با رایج شدن وب، کم کم استفاده از سیستم های VAX رونق بیشتری یافت و عموم کاربران به ایستگاه های کاری بر بستر ویندوز و لینوکس روی آوردند.  این سیر پرپیچ و خم اکنون به نقطه ای رسیده است که باید امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات سهل و ساده در اختیار دانشگاهیان شریف، این کوشاترین دانشجویان کشور و استادانی که با توان بالا نگاه به آینده دارند قرار گیرد و علاوه بر آن با استفاده از دستاوردهای دنیای دیجیتال باید دانشگاهی هوشمند بسازیم تا همچنان پیشتازانه به سوی آینده گام برداریم.

دستگاه CBC

 این دستگاه یکی از دستگاه های قدیمی موجود در این مرکز بود که اکنون در قسمت موزه مرکز نگه داری میشود. این دستگاه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی توسط یک شرکت آمریکایی برای انجام پروژه ای میان دانشگاه شریف و شرکت نفت خریداری شد. از جمله استفاده های این دستگاه تصحیح و برگزار اولین ازمون کنکور سراسری توسط این دستگاه بود. این دستگاه هرگاه دچار مشکل یا نقصی میشد شرکت امریکایی وظیفه تعمیر و برطرف کردن مشکل را بر عهده داشت اما با پیروز انقلاب این شرکت دیگر دستگاه را پشتیبانی نکرد و دستگاه تنها دو سال پس از پیروزی کار میکرد. این دستگاه دارای سیم هایی بدون ترانزیستور بوده و گاز استفاده شده در آن برای خنک کردن آن گاز فریون یا یخچال بود.

هدفه اولیه و علل نوسازی این مرکز

در سال های اخیر با پیشرفت چشمگیر در صنعت ارتباطات این مرکز و به طور کلی دانشگاه با نیاز هایی جدیدی روبه ور شد که اقدام به بازسازی این مکان، به روز رسانی این مکان و برطرف کردن نیازهای امروزی دانشگاه کرد

زمان شروع پروژه و تخمین پایان آن 

استارت شروع پروژه از زمستان 93 زده شد اما به علت عدم همکاری لازم دانشگاه میتوان گفت که اغاز کار از حدود فروردین 94 زده شد. تخمین پایان پروژه شهریور 94 بود اما با توجه به سخنان قبلی حدود 80%-85% پروژه تا مهر 95 تمام شده و انتظار میرود تا چند ماه دیگر کار به طور کلی پایان یابد. البته لازم به ذکر است که شالوده و اهداف اصلی پروژه محقق گردیده و تنها موارد فرعی آن باقی مانده است.

مشکل روبه رو شده در بدو شروع پروژه

مشکل اصلی شروع پرژه نامناسب بودن فضا و مکان و معماری ساختمان پروژه بود. همان طور که پیشتر اشاره شد این ساختمان در حدود 48 سال قبل تاسیس شد و در ابتدا محل دانشکده مهندسی کامپیوتر بود. این ساختمان دارای 2 طبقه است. مساحت اصلی ساختمان در حدود 1000مترمربع است که در طی این زمان نیز گسترش هایی کرده است.

اهمیت این مرکز 

جامعه دانشگاهی شامل خوابگاه‌ها و دانشگاه، اساتید، دانشجویان و کارمندان، استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان وابسته به دانشگاه میباشد. شالوده‌ی فا باید مطابق با نیازمندی‌های جامعه دانشگاهی و با در نظر گرفتن قابلیت‌های موجود و همچنین در نظر گرفتن این موضوع که نیازها هر روز با چه سرعتی پیشرفت می‌کنند، برپا شود. چرا که امروزه نیاز اول تمامی رشته‌ها، کل دانشگاه و هم‌چنین شرکت‌ها، موارد درگیر با فا است.

مکان و ساختار DC(Data Center) 

اولین چیزی که در شروع کار مورد تغییر و بررسی قرار گرفت ایجاد مکانی برای Data Center بود. همان طور که قبلنا اشاره شد به علت نامناسب بودن فضا و اینکه سالن این مرکز دارای سقف حوض مانندی بود در ابتدا مسئولین در تلاش بودند که محل مرکز را تغییر دهند که با مخالفت دانشگاه روبه رو شد و آنها مجبور به ایجاد فضای مناسب کردند به این صورت که هم اکنون تمام سقف های این مرکز سقف مجازی اند. مکان Data Center یک سالن اصلی به ابعاد 13.2*10.8 متر و یک سالن فرعی به ابعاد 12.5*4.5متر است. در این مکان از rack هایی برای قرار گرفتن سرور استفاده میکنند. ظرفیت هر Rack حدود 20 سرور در خود جای میدهد. همچنین هر rack دارای طول و عرض و ارتفاع خاصی میباشد. برای تعیین نوع rackهای مورد نیاز برآوردهایی از جمله حافظه مورد نیاز بود که این میزان برای هر rack حدود 4.7kb تخمین زده شد اما هر rack این مرکز دارای گنجایش 6kb است برای همین از rack unit 47 استفاده شد و با باتوجه به اینکه در هر Data Center ماکسیمم 70 rack وجود دارد پس گنجایش هر Data Center 420kb است. نکته ی دیگری که در مورد Data Centerها مهم است این است که این مکان باید ایزوله باشید یعنی باید از ورود هر گونه گرد و خاک، امواج الکتریکی و حتی انسان جلوگیری کرد.همچنین برای راحتی ایجاد تغییرات درData Center و نیز سیستم خنک کنندگی، این مکان مجهز به کف کاذب نیز میباشد. برای نصب و ایجاد Data Center نیاز به networking، انرژی الکتریکی، فضای مناسب و ایجاد وسایل سرمایشی برای کنترل دما داریم.

شناسایی مشکلات و نحوه ی برطرف کردن آنها

 تامین برق و انرژی: به طور کلی هر cell باید بتواند بدون کمک دولت انرژی مصرفی خود را تامین کند. درست است که هر cell انرژی اش را از بیرون تامین میکند اما باید دارای این قابلیت نیز باشد که در صورت قطع برق بتواند خودش انرژی مورد نیاز را تامین کرده و از کار نیفتد، که یکی از دغدغه های اصلی ما روشن بودن مداوم Data Center میباشد. به همین علت در این مرکز یک اتاق برای تامین نیروی برق فراهم گردید تا در صورت قطع برق مرکز از کار نیفتد که این کار با کمک دانشگاه و شرکت برق ممکن شد.یکی دیگر از مکان هایی که نیاز شدید به برق دارد قسمت مانیتورینگ مرکز(NOC) میباشد.

 ایجاد آمادگی در برابر خرابی دستگاه ها

نکته ی مهم دیگر این است که به علت اهمیت بالای این مرکز، این مرکز نباید از کار متوقف شود برای همین علاوه بر تهمیدات تامین منبع باید برای هر وسیله یک پشتیبان را نیز در نظر گرفت که در صورت از کار افتادن یکی از وسایل جایگزینی برای ان وجود داشته باشد. به طور مثال ایجاد دو Data Center اصلی و فعی نیز به همین منظور است.

ایجاد امادگی در برابر خطرات مانند اتش سوزی : به علت وجود مرکز برق باید سامانه های اعلان و اطفای حریق بسیار حساسی در مرکز نصب شود.

هزینه انجام پروژه

برآورد هزینه و بودجه این پروژه 4 میلیارد تومان بوده است که تا کنون حدود 2.5-3 میلیارد خرج شده است.

مشکلات به وجود آمده در پروژه

1.      عدم در نظر گرفتن maintenance وسایل

2.      عدم رسیدگی کافی به وسایل و ابزارها(بعضی از دستگاه ها باید هر دو هفته یکبار تعویض شوند و یا فیلترها باید هر ماه تعویض شوند که هزینه ای در حدود 2میلیون در بردارد.)

3.      پیشرفت سریع تکنولوژی و قدیمی شدن تکنولوژی های استفاده شده مانند PPTP

4.      کمبود نیروی انسانی به علت حقوق پایین

درآمد های حاصل از این مرکز 

به گفته آقای صورتگر این مرکز تازه به مرحله ی درآمد زایی رسیده است که به عنوان مثال میتوان به شرکت هایی اشاره کرد که برای ارائه سرویس از سرور های این مرکز استفاده میکنند.

 

گزارش بازدید از مرکز خدمت فناوری اطلاعات

این جلسه با مدیریت جناب آقای صورتگر در روز دوشنبه ۹۵/۷/۱۹ در مرکز محاسبات دانشگاه شریف برگزار شد. 

 

تاریخچه‌ی مرکز محاسبات:

این ساختمان دو طبقه که محل پیشین دانشکده‌ی کامپیوتر دانشگاه بوده، قدمتی ۴۸ ساله و مساحتی بالغ بر ۱۰۰۰ مترمربع دارد. هم‌چنین به علت قدمت بالا بر اساس اصول جدید عمران ساخته نشده است و نگه‌داری دائمی از این ساختمان یکی از هزینه‌های سربار برای پروژه است.

یک mainframe CDC6400 در سال ۱۳۵۱ برای پروژه‌ای مشترک میان دانشگاه شریف و شرکت نفت از شرکتی آمریکایی خریداری شده و توسط متخصصان آمریکایی نصب و راه‌اندازی شده، اما این دستگاه‌ها دو سال بعد از انقلاب اسلامی به علت تغییر تکنولوژی از مدار خارج شدند و تکنولوژی‌های جدیدتری مانند ‌VAX6000 جایگزین این دستگاه‌ها شدند.

در سال ۱۳۹۳ این مرکز به ریاست دکتر خرازی بازسازی شد.

 

هدف برپایی و بازسازی این مرکز:

ارائه خدمات فناورانه و راه‌حل‌های ‌IT مناسب توسط سیستم‌های جدید به مراکز دانشگاه. در واقع هدف این مرکز فراهم‌کردن زیرساخت مورد نیاز برای ارائه‌ی خدمات فناوری اطلاعات، در سطح دانشگاه  و حتی فراتر از دانشگاه است. 

 

زمان شروع و پایان پروژه:

شروع این پروژه زمستان ۹۳ بود و زمان پایان آن شهریور ۹۴ است.(تقریبا شش ماه)

اما این پروژه با تاخیر روبه‌رو است و تا مهرماه سال ۹۵ حدودا ۸۵٪ پروژه به اتمام رسیده است. البته شالوده‌ی مورد نیاز فراهم آمده و تنها موارد فرعی باقی مانده‌است.

 

نیازمندی‌ها و اهداف اولیه‌ی پروژه:

در فروردین ماه سال ۹۴ جلسه‌ای با حضور معاونت علمی‌فناوری ریاست جمهوری دکتر ستاری به عنوان سرمایه‌گذار برای شناخت نیازمندی‌ها و اهداف این پروژه این پروژه برگزار شد.

 

نیازمندی‌های Data Center:

شالوده‌ی اصلی این مرکز عبارت است از انرژی(برق مصرفی مجموعه)، سامانه‌های سرمایشی، اتصالات شبکه‌ای و فضای کافی(اعم از تغییرات و معماری فرسوده‌ی ساختمان و بهره‌بری مناسب از فضای هال ساختمان).

هم‌چنین این مرکز نیازمند چندین نیروی فنی، کارمند داخلی، متخصصین (در سمت مشتری، در سمت منطق و در سمت پشتیبانی مرکز داده) است.

هم‌چنین اهداف فرعی پروژه نیز معرفی می‌شود:

• به این شکل که باید فضای کافی برای مراجعین در اختیار help desk قرار گیرد. 
• در همکف با دستگاه‌های قدیمی تا کنون موزه ایجاد شود.
• جلسات علمی در این مکان برگزار شود.
• باید برای رسیدن خدمت یکسان به همه‌ی کاربران، سامانه‌ی حسابداری ایجاد شود.
• خدمت mail همگانی

 

ساختار Data Center:

در این ساختار دو مرکز داده‌ی جدا وجود دارد که در کل ظرفیت ۷۰ Rack(محل قرارگیری سرورها، ظرفیت هر Rack بیست سرور است) را دارا هستند.

با توجه به فضا و نیازهای آتی Rack های ۴۷ Unit انتخاب شدند.

استاندارد انتخابی برای ساخت این مرکز TIA942((TIA : telecommunication information association است. این استاندارد در چهار بخش است که مشکلاتی اعم از قطع منبع انرژی سرور، اخلال مدارها به علت مشکلات گرمایشی و سرمایشی، میزان اتلاف و عدم ارتباط به بیرون را بسیار پایین می‌آورد. یکی از مهم‌ترین اصول این استاندارد عبارت است از آنکه برای هر فعالیتی جایگزین و پشتیبان وجود داشته‌باشد.

مرکز داده باید به گونه‌ای طراحی شود که بتواند خودش میزان انرژی مورد نیاز خودش را تامین کند.

پشتیبانی شالوده‌ها و جایگزینی تا حدی است که حتی علاوه بر فضای اصلی، در مکان دیگری در دانشگاه نیز یک مرکز داده با حجم کمتر برپا شده‌است.

 

نحوه‌ی برآورد:

۱) نحوه‌ی برآورد هزینه انرژی:

 میزان برق مصرفی هر Rack، ۶ کیلووات برآورد شده است. در کل میزان انرژی مورد نیاز برابر با ۴۲۰ کیلووات می‌شود. هم‌چنین به ازای هر مقدار مصرف برق مقداری گرما تولید شده و به همین منظور نیاز به مقدار معنی صرف انرژی برای سرمایش هستیم.

برای تامین برق مصرفی نیز هزینه‌ای برای پست کامپکت شد. هم‌چنین برای تابلو‌های توزیع برق و خرید ژنراتورها، سیم‌کشی نیز  باید متحمل هزینه شد.

هم‌چنین سایر هزینه‌ها همچون برق مصرفی کامپیوترها، پریزها، روشنایی و … در نظر گرفته‌شد. 

هزینه‌های نگهداری همچون ارت نیز در نظر گرفته شد.

۲) نحوه‌ی برآورد هزینه اتصالات شبکه‌ای:

برای مرتب‌سازی اتصالات و کشیدن فیبر نوری نیز هزینه متحمل می‌شویم. هزینه‌ی Rack ها، سوییچ‌ها و … را نیز باید مدنظر داشت.

۳)نحوه‌ی برآورد هزینه سامانه‌های سرمایشی:

برای این منظور باید کمپرسور قوی خریداری نمود.

هم‌چنین هزینه‌ی نگهداری بالایی دارند زیرا هر دو هفته یک بار باید فیلترهای مختلف آن‌ها تعویض شود. هر دستگاه هر دو هفته یک بار ۳۵۰،۰۰۰ تومان هزینه‌ی تعویض فیلتر دارد.

۴) سایر هزینه‌ها:

علاوه بر هزینه‌های برپایی شالوده، برای زمان‌های بحرانی و مشکلات نامترقبه نیز باید هزینه‌ی گزافی پرداخت.

علاوه بر آن برای برپایی سامانه‌ی اعلان و اطفای حریق برای جلوگیری از وقوع فاجعه به ویژه در اتاق برق و محل سرور‌ها نیز صدها میلیون تومان هزینه شده است.

 

نحوه‌ی پیاده‌سازی:

۱) نحوه‌ی پیاده‌سازی منابع انرژی مورد نیاز:

یکی از مشکلات این زمینه نبود زیرساخت انرژی مناسب در دانشگاه بود و به همین دلیل برق مصرفی توسط یک پست کامپکت که خریداری شده‌بود به مرکز اضافه شد.

برای تابلوهای توزیع برق نیازمند electrical بود بدین منظور که منطق استفاده از روش‌های مختلف در صورت قطعی هر کدام از منابع نیز باید تعریف شوند. هم‌چنین بین زمان قطعی یکی از منابع تا زمان فعال شدن جایگزین آن یک فاصله‌ی زمانی وجود دارد که در تضاد با فعالیت سرور در هر حالتی هستند. پس برای رفع این مشکل باید از UPS ( ‌UPS : uninterruptable power supply) استفاده کرد که برق تثبیت شده را تا زمان ورود جایگزین تامین می‌کند. برای برقراری UPS همانند یک زیر پروژه انجام می‌شود با این تفاوت که این بار سرمایه‌گذار این پروژه ما هستیم و باید از میان RFP ها، مناسب‌ترین از نظر هزینه، پشتیبانی، نگه‌داری، شرایط و … را رعایت کنیم.

همچنین باید یک یا چند ژنراتور دیزلی به عنوان پشتیبان برای سامانه در نظر گرفت.

۲) نحوه‌ی پیاده‌سازی اتصالات شبکه‌ای:

برای این منظور باید شالوده‌های قبلی مرتب‌سازی شوند، هم‌چنین کمبود آن‌ها نیز جبران شود. هم‌چنین کل محدوده‌ی دانشگاه(اعم از خوابگاه) باید تحت پوشش فیبر نوری قرار می‌گرفت.

منطق شبکه‌ی دانشگاه نیز دارای مشکلاتی بود، به همین دلیل پس از آنکه توسط فیبرها ورودی و وخروجی قابل دسترسی شد، این منطق نیز باید اصلاح میشد. اما برای اصلاح منطق شبکه‌ نمی‌توان سامانه‌های اصلی را از کار انداخت به همین دلیل باید به چندین بخش کوچک تقسیم کرد. هم‌چنین باید تمام سوییچ‌های بخش‌های مختلف را قابل مدیریت و نظارت ساخت.

۳)نحوه‌ی پیاده‌سازی سامانه‌های سرمایشی:

برای خنک کردن Rack ها باید از یک کف کاذب استفاده کرد تا سرور‌ها دائما توسط باد سرد با فشار زیاد خنک شوند.

 

مشکلات پروژه:

۱) کمبود نیروی کافی به علت سرانه‌ی حقوق کم به افراد، به همین علت افراد متخصص وارد این پروژه نمی‌شوند.

در حال حاضر ۱۵ نفر در این مرکز مشغول به کار هستند که با احتساب ریاست مرکز تنها ۴ متخصص فنی داراست.

۲) روند فرسایشی کمیسیون برای دریافت هزینه : این موضوع باعث تاخیر بیش از حد پروژه شد.

۳) ریشه‌کن کردن تکنولوژی‌های قدیمی همچون PPTP و …

 

هزینه‌ی انجام پروژه:

بودجه‌ی مورد نیاز این پروژه بالغ بر ۴ میلیارد تومان محاسبه‌شد. 

برای مثال هر سرور ۳۵ میلیون هزینه دارد و سیم‌کشی نیز ۱۵۰ تومان هزینه داشته است.

 

درآمدهای حاصل از پروژه:

شرکت‌ها برای گذاشتن سرویس‌های خود سرورهای این مرکز را اجاره می‌کنند.

 

پی‌نوشت: صدای ضبط شده‌ی این جلسه در زیر قابل دسترسی است :

گزارش تصویری از بازدید مرکز خدمات فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی شریف به روایت ریحانه کریمی‌پور

گزارش بازدید از مرکز خدمات فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی شریف

بازدید از مرکز خدمات فا دانشگاه صنعتی شریف به همراه گروهی از دانشجویان درس مدیریت پروژه‌های فناوری اطلاعات، با تلاش مهندس ابطحی در تاریخ شنبه ۱۷ام مهر ماه ۱۳۹۵ انجام شد.

مرکز محاسبات فعلی در مکان ساختمان قدیم دانشکده‌ی کامپیوتر واقع شده است. هدف اصلی برپایی این مرکز، فراهم کردن نیازهای فعلی فای دانشگاه است. قدمت این ساختمان حدود ۴۸ سال است.

این مرکز دارای بخشی به نام موزه رایانه است که دستگاه‌های قدیمی فا در آن نگهداری می‌شود. دستگاه‌های CBC یکی از دستگاه‌های موجود در این مکان است. قبل از پیروزی انقلاب دستگاه‌های آمریکایی CBC به عنوان پروژه‌ای مشترک میان شرکت نفت و دانشگاه صنعتی شریف در این ساختمان قرار گرفت که در مواردی چون کارهای مربوط به برگزاری کنکور سراسری کاربرد داشت. کارشناسان آمریکایی در آن زمان جهت رسیدگی به مشکلات دستگاه‌ها و نگهداری و پشتیبانی سامانه در دانشگاه حضور داشتند. این دستگاه‌ تنها تا دو سال پس از انقلاب توانست به کارکرد خود ادامه دهد.

ساختمان مرکز قدیمی است و مکان خیلی مناسبی برای این منظور نیست. مساحت ساختمان حدود ۱۰۰۰متر است بخش‌هایی از آن به تازگی اضافه شده است.. مکان Data Center  سالن اصلی به ابعاد ۱۳.۲ در ۱۰.۸ متر و یک سالن فرعی ۱۳.۲ در ۴ متر است. این سالن دارای سقف حوض مانند است که از معایب آن محسوب می‌شود. اما چون روی آن تاسیسات وجود ندارد استفاده از آن را راحت می‌کند.

در ابتدای بهره‌برداری از این مرکز فضاهای ساختمان بررسی شد. با مطرح کردن نیازها و بررسی داشته‌ها و قابلیت‌ها و تطبیق این موارد با یکدیگر اهداف مشخص می‌شود.

جامعه دانشگاهی شامل خوابگاه‌ها و دانشگاه، اساتید، دانشجویان و کارمندان و همچنین شتاب دهنده‌ها، استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان وابسته به دانشگاه هستند. شالوده‌ی فا باید مطابق با نیازمندی‌های جامعه دانشگاهی و با در نظر گرفتن قابلیت‌های موجود و همچنین در نظر گرفتن این موضوع که نیازها هر روز با چه سرعتی پیشرفت می‌کنند، برپا شود. چرا که امروزه نیاز اول تمامی رشته‌ها، کل دانشگاه و هم‌چنین شرکت‌ها، موارد درگیر با فا است.

برای اینکه سامانه‌های مستقر در مرکز همیشه روشن و در حال سرویس‌دهی باشند تمهیدی در نظر گرفته شده تا از هر مولفه و در تمام لایه‌ها، دو تا در مرکز موجود باشد. در شالوده باید انرژی الکتریکی،‌شبکه ، سرمایش و فضا لحاظ شود. مثلا انرژی برق از بیرون مرکز تامین می‌شود و بنابراین در صورت قطع برق باید خود مرکز بتواند نیاز برقش را تامین کند. به این ترتیب سلول‌هایی که برق اضطراری را در داخل فراهم می‌کنند در مرکز موجود است. بنابراین با احتساب میزان برق مورد نیاز تصمیم به تهیه برق مجزا برای مرکز محاسبات گرفته شد. با وجود شلوغی خط برق آزادی، این کار به جهت وابستگی مرکز به دانشگاه ممکن شد. همچنین چون در زمان قطعی برق، بین قطعی و وصل شدن منبع دوم برق زمانی صرف می‌شود، یک منبع برق بدون وقفه تعبیه شده تا دستگاه‌ها از کار نیفتند.

در این مرکز کف کاذب تهیه شده‌است تا اگر بخواهند تغییراتی ایجاد کنند بدون نیاز به کندن زمین این کار ممکن باشد. در محل نگهداری این سرورها قفسه‌هایی به نام Rack تعبیه شده که سرورها در آن‌ها قرار می‌گیرند. (تهیه انرژی از دو منبع اینجا نیز مشهود است.)

چون همه دستگاه‌ها گرما تولید می‌کنند، باید سرمایش دستگاه‌ها هنگام گرفتن برق هم فراهم شود. سیستم سرمایش در زیر کف کاذب و از طریق دریچه‌هایی فعالیت می‌کند.

نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که Rackها نباید آلوده شوند و همین‌طور باید از ورود گرد و خاک، امواج الکتریکی و موجودات زنده حتی انسان جلوگیری شود.

اتاق NOC (Network Operation System) محلی جهت نظارت کارمندان، جمع‌آوردی اطلاعات و کارهای اداری، موزه‌ی رایانه، نقاط حساس و فضاهای اصلی مرکز نیز منابع خود را نیاز دارند. به این منظور برپایی شالوده شبکه نیز ضروری است. شبکه از مخابرات، زیرساخت شبکه‌ای کشور تامین شده‌است.

برای برپایی هر یک از تاسیسات مرکز پیمانکار واحدی وجود دارد، باید همه‌ی هزینه‌ها جهت مدیریت مالی و بررسی نیازمندی‌ها و تزریق هزینه به مرکز به صورت مجزا محاسبه شود. در کل هزینه‌ای بالغ بر ۳ میلیارد به این مرکز اختصاص یافته است. همچنین هزینه نگهداری سامانه‌ها نیز باید در نظر گرفته شود اما هنوز قراردادی در این مورد بسته نشده‌است. درواقع تاکنون به بعضی دستگاه بدون داشتن چشم‌داشت رسیدگی می‌شود اما هزینه بالایی برای این کار لازم است. مثلا هزینه‌ی ماهیانه ۲.۵ میلیون تومان جهت تعویض فیلترهای خنک‌کننده لازم است.

درمجموع هزینه‌ی تامین زیرساخت‌ها بسیار زیاد است اما اگر خروجی مطلوب و باکیفیت باشد این هزینه توجیه می‌شود.

پروژه مرکز محاسبات درحدود فروردین ۹۴ آغاز شده‌است و انتظار می‌رفت تا شهریور سال گذشته اتمام یابد اما تاکنون حدود ۸۵ درصد کار انجام شده و بهره‌برداری اولیه در بهار گذشته انجام شده‌است.

از علل این عقب افتادن می‌توان به کمبود نیروی‌ انسانی (تنها ۳-۴ نفر نیروی متخصص موجود) و همچنین نبود بستر کاری خوب در سیستم دولتی و درنتیجه عدم تمایل افراد و به‌خصوص فارغ‌التحصیلان به استخدام در این شرایط اشاره کرد.

هدف نهایی این مرکز این است که بنگاه‌هایی برای قرارگیری سرور خود در دانشگاه به مرکز مراجعه کنند تا درآمد حاصل پاسخگوی هزینه‌های صرف شده باشد. همانطور که اشاره شد، تمهید اندیشیده شده درمورد تامین دو تا از هر منبع باعث اطمینان خاطر بنگاه‌های کلان (مانند کافه بازار) جهت قرارگیری سرورشان در مرکز محاسبات می‌شود. در آخرین لایه شالوده‌ی فا، بحث بازاریابی و marketing مطرح می‌شود تا هزینه‌های قبلی جبران شده و هزینه‌ی نگهداری نیز تامین شود. در این مرحله قطعا به مدیریت فا نیاز خواهیم داشت.

اساس‌نامه

به نام خدا

اساسنامه ی گروه به شرح زیر قرارداد شده است:

ماده یک: هدف

هدف از تشکیل این گروه انجام تمارین، فعالیت‌ها و همکاری‌ها در راستای اهداف درس مدیریت پروژه‌های فناوری اطلاعات می باشد. در این سایت تمامی روند کار گروهی و کارهای انفرادی اعضا به تفکیک گزارش می شود.

ماده دو: مدت فعالیت

این گروه در مهر ماه ۱۳۹۵ تشکیل شده و تا پایان نیمسال اول ۹۶-۱۳۹۵ مقارن با ۲۷ دی ماه ۱۳۹۵، به فعالیت‌های خود ادامه خواهد داد.

ماده سه: اعضای گروه

اعضای گروه:

    سیده مینا موسوی‌فر

    ریحانه کریمی‌پور

    نسیم یزدیان

    نرگس رضایی

دانشجویان مقطع کارشناسی مهندسی فا در دانشکده کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف می باشند.

ماده چهارم: ضوابط

قوانین حضور در جلسات:

۱. حضور تمام افراد در جلسات گروه الزامی است.

۲. در صورت  عدم حضور در گروه فرد تسلیم تصمیمات اخذ شده در جلسه می باشد.

۳. جلسات به صورت هفتگی در ساعت ۱۶:۳۰ الی ۱۷:۳۰ روزهای سه‌شنبه در لابی دانشکده مهندسی کامپیوتر برگزار می‌شود. 

۴. تغییر زمان جلسه تنها با توافق تمام اعضای گروه امکان پذیر است.

۵. زمان جلسات اضافه بر برنامه‌ی اعلام گردیده، با توافق اعضا مشخص شده و از طریق همین وبگاه اعلام خواهد شد.

قوانین کار گروهی:

۱. تمام افراد گروه ملزم در شرکت در بحث ها و ارائه ی نظر در تمامی مراحل کار می باشند.

۲. افراد وظیفه دارند که تمامی کارهای به عهده گرفته در جلسات را در حد توان به بهترین شکل انجام دهند.

۳. در صورت عدم انجام کار محول شده به هر یک از اعضا، عضو موظف به انجام کار اضافه در مراحل بعدی کار می باشد.

قوانین اخراج از گروه:

۱. در صورت عدم حضور فردی در ۳ جلسه به طور متوالی عضو از گروه اخراج شده تلقی خواهد شد.

۲. در صورت کوتاهی فرد در انجام وظایف به عهده گرفته شخص با تذکری از جانب سرگروه مواجه می شود و در صورت تکرار غیرموجه با نظر اعضا از گروه اخراج خواهد شد.

ماده پنجم: مسئولیت ها

1. مدیر گروه: سیده مینا موسوی‌فر

    ــ تشخیص و تعیین وظایف اعضا

    ــ نظارت بر انجام مسئولیت ها توسط افراد گروه

    ــ مدیریت جلسات 

2. مسئول نیروی انسانی: ریحانه کریمی‌پور

    ــ فراهم آوردن شرایط لازم برای جلسات و ایجاد هماهنگی بین اعضا

    ــ بررسی بازده و کارکرد اعضای گروه و ارایه گزارشات مربوط به عملکرد سایر اعضا  به مدیر

    ــ ابلاغ موضوعات هر جلسه، پیش از آغاز آن جلسه

3. دبیر جلسات: نرگس رضایی

    ــ نوشتن گزارش جلسات

    ــ نظارت بر نظم و حضور افراد در جلسات

    ــ تنظیم، نگارش و ویرایش مطالب و اسناد مورد نیاز

4. مسئول روابط عمومی: نسیم یزدیان

    ــ نظارت بر نظم و حضور افراد در جلسات          

    ــ تنظیم، نگارش و ویرایش مطالب و اسناد مورد نیاز         

    ــ تعیین زمان جلسات و ایجاد هماهنگی های لازم برای برگزاری جلسات

ماده ششم: پایبندی به اساسنامه

این اساسنامه در چهاردهم مهر ماه ۱۳۹۵ با توافق تمامی اعضای گروه تصویب شده و هر یک از اعضا موظف به انجام آن می باشند.

پیش درآمد

پیش‌درآمد

به وبگاه گروه تدبیر خوش آمدید.

این وبگاه در راستای گزارش فعالیت‌ها و اعمال جاری درس مدیریت پروژه‌های فناوری اطلاعات، ارا‌یه شده در نیم‌سال اول ۹۶-۱۳۹۵ در دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف، ایجاد شده‌است.