جلسه هفت

این جلسه مورخ 95/8/19 با حضور تمامی افراد گروه تشکیل شد.

در این جلسه قسمت گروهی بخش پایانی تمارین حل و تمرین اول به پایان رسید.

پس از پایان تمرین اول مروری به راه حل کل تمرین انجام شد تا اگر کمی و کاستی در حل بود برطرف گردد.

با توجه به عدم آپلود تمرین دوم تصمیم بر آن شد تا هنگام آپلود تمرین دوم تاریخ جلسه ی بعد برای حل تمارین تعیین گردد.

جلسه شش

این جلسه مورخ 95/8/12 با حضور تمامی افراد برگزار گردید.

در این جلسه در ابتدا جواب های انفرادی و اشکالات برخی از اعضای گروه در مورد درخت شکست کار برطرف شد. سپس با انجام سوال سوم بخش چهارم این بخش از سوالات نیز به اتمام رسید

سپس برای آمادگی برای میان ترم همین درس با اعضای گروه شروع به انجام قسمت مختصر و کوتاهی از ms project کرده و تا حد قابل قبولی با این برنامه آشنا و قسمت مختصری از پروژه را نیز در آن پیاده سازی کردیم.

در نهایت با موافقت اعضای گروه تصمیم بر آن شد که سوالات انفرادی بخش پنجم را در قبل از شروع جلسه ی بعد انجام دهیم.

با موافقت اعضای گروه تصمیم بر آن شد که جلسه ی بعد مورخ 95/8/19 تشکیل گردد.

جلسه پنج

این جلسه طبق توافق افراد در تاریخ 95/8/10 با حضور تمامی افراد برگزار شد.

در این جلسه در ابتدا بخش دوم که از جلسه ی قبل کمی از آن مانده بود کامل کردیم در نتیجه بخش دوم سوالات نیز به پایان رسید.

سپس سوال اول بخش سوم را به صورت گروهی انجام دادیم و با توجه به انجام سوال دوم این بخش از قبل توسط افراد گروه به انجام سوال سوم این بخش رسیدیم. پس از انجام این قسمت به هر کدام از اعضای گروه زمانی داده شد تا سوال چهارم این بخش را به صورت فردی انجام دهند. پس از انجام آن توسط همه افراد گروه سوال پنجم به بحث گذاشته شد و گزینه منتخب گروه توسط مشخص شد. سپس سوال ششم نیز انجام داده شد.

با توجه به سوال هفتم این بخش و عدم ارتباط آن با سوالات فردی بخش چهارم تصمیم بر آن شد تا قبل از شروع جلسه ی بعدی قسمت های انفرادی بخش چهارم نیز توسط تمام افراد گروه تکمیل گردد.

با توافق اعضای گروه تصمیم به برگزاری جلسه ی بعدی در تاریخ 95/8/12 شد.

جلسه چهارم

این جلسه طبق توافق قبلی در تاریخ 95/8/6 با حضور تمام افارد گروه برگزار گردید

در ابتدا هرکدام از افراد گروه با پیشنهاد سبدهای انتخابی و انجام بحث بین افراد قسمت دوم بخش اول سوالات را به پایان رساندیم سپس با تعرف گزینه های راه حل های بینابینی بخش اول سوالات را تکمیل کردیم.

در ادامه تصمیم بر این شد که سوال اول بخش دوم را هر فرد به صورت انفرادی در جلسه حل کرده و بعد از آن سوال دوم بخش دوم را نیز با بحث در گروه و نتیجه گیری به پایان رساندیم.

سپس با تفسیم سوال سوم بین افراد گروه و با توجه به وقت افراد تصمیم بر آن شد که سوال سوم تا تا قسمت امکان سنجی و عدم ساختن فرمول آن جلسه را به پایان برسانیم.

در انتها با توجه به سوال دوم بخش سوم تصمیم بر آن شد که این بخش تا شروع جلسه بعدی توسط افراد گروه تکمیل گردد.

در آخر نیز تصمیم بر آن شد که جلسه ی بعد در تاریخ 95/8/10 تشکیل گردد.

جلسه سوم

جلسه سوم در تاریخ ۹۵/۸/۲ به منظور انجام بخش اول و دوم تمرین گروهی با حضور تمام افراد تشکیل گردید.

در این جلسه در ابتدا پروژه های اختیاری مهم و کاربردی با اکثریت آرا انتخاب شد.

سپس برای انجام بخش های بعدی تصمیم بر آن شد که درهر سبد و در هر زیر پروژه، هر بخش را به سه دسته ضروری، غیر ضروری اما برای انجام پروژه بهتر است انجام شود و عدم انجام آن باعث ایجاد مشکلات زیادی میشود، غیر ضروری تقسیم شد و برای هر سبد این دسته بندی انجام گرفت.

هم چنین تصویب گردید که تا جلسه ی بعدی  این قسمت از تمارین را هر فرد به صورت انفرادی انجام دهد.

در نهایت تصمیم بر آن شد که در تاریخ ۹۵/۸/۶ جلسه ی بعدی برای انجام ادامه ی تمرین  تشکیل گردد.

جلسه دوم

جلسه دوم در تاریخ ۹۵/۷/۲۷ به منظور  صحبت های اولیه و تعیین کلی زمان بندی ها برای تمرین اول درس با حضور تمام افراد تشکیل گردید.
در این جلسه ابتدا تمرین اول خوانده شد. سپس باتوجه به ساختار کلی این تمرین تصمیم بر آن شد که بخش اول و دوم آن به صورت فردی تا جلسه آینده توسط هر فرد تکمیل گردد تا بخش گروهی آن در جلسه آینده انجام تا بتوان دیگر قسمت ها را انجام داد.
همچنین با توجه به برنامه درسی افراد و حجم زیاد تمرین تصمیم بر آن شد که جلسه بعدی در تاریخ ۹۵/۸/۲ تشکیل شود.

جلسه اول

جلسه اول در تاریخ ۹۵/۷/۱۸ به منظور تقسیم وظایف و نوشتن سایت با حضور تمام افراد تشکیل گردید.
در این جلسه در ابتدا بین نام های انتخابی رای گیری گردید و نام تدبیر با اکثریت آرا انتخاب شد.
سپس رایانه ای برای درس و پروژه و ارتباط با ما ایجاد گردید.
سپس با توجه به صحبت های انجام شده در جلسه سایت بیان برای نوشتن گزارش گروه انتخاب گردید.
سپس کلیات و قالب کلی سایت و متون اصلی تنظیم گردید.
سپس مقرر گردید که قالب اصلی سایت تا حداکثر تاریخ ۹۵/۷/۲۰ آماده گردد و به استاد معرفی شود. 

و در انتها مقرر گردید که حداکثر تا تاریخ ۹۵/۷/۳۰ گزارش فردی هر فرد در سایت نوشته شود تا در جلسات بعدی گزارش گروهی تدوین گردد.

جلسات

این صفحه به منظور اطلاع از جلسات گروهی و گزارش مختصری از آن ایجاد  شده است.

اطلاعات مربوط به هر جلسه به عنوان آن، افراد حاضر، تاریخ تشکیل جلسه، خلاصه ای بر صحبت های گفته شده و تعیین و توافق برای روز و زمان جلسه ی آینده خلاصه می شود.

گزارش بازدید از مرکز خدمات ماشینی و فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی شریف

(این گزارش در تاریخ 19/8/95 در جلسه بازدید از مرکز با حضور جناب آقای صورتگر تهیه گردیده است)

پیشینه مرکز:

بنای ساختمان دو طبقه ی مرکز ، قدمت 48 ساله دارد و در پیش از تغییر کاربری این مرکز از محل دانشکده ی کامپیوتر ، در آن سیستم های CDC که در سال 1351 در پروژه ی مشترک شرکت نفت و دانشگاه مورد استفاده قرار داشته و دو سال بعد از انقلاب اسلامی از مدار خارج شده ، در این مرکز جمع آوری و نگه داری میشده است و هم اکنون در در موزه ی مرکز قرار دارد.

هدف پروژه:

پروژه انجام شده در مرکز با هدف اصلاح زیر ساخت و به روز شدن سرویس دهی فا در داخل و خارج دانشگاه بوده است.

ضرب العجل پیش فرض:

مدت زمان مورد نیاز برای انجام این پروژه 6 ماه در نظر گرفته شده بود . شروع آن فروردین 94 رقم خورد و اتمام آن6 ماه بعد از آغاز ، یعنی در شهریور ماه 94 فرض شد.(قبل از شروع سال تحصیلی)

لازم به ذکر است که تا اوایل امسال فقط 80 درصد پروژه پیش رفته بوده است. و تاکنون زیر ساخت کامل شده است و بخش باقی مانده مربوط به زیر ساخت نمی باشد.

نیازمندی ها:

سرمایه : سرمایه گزاری اولیه توسط آقای دکتر ستاری ، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری مهیا شد.

کار ها و بخش ها و هزینه ها: بخشی از این کار ها به زیر ساخت مورد نیاز مرکز داده ها مربوط می شود که خود آن به دو بخش اصلی و فرعی تقسیم میشود. در بخش اصلی پنج مورد وجود دارد که به شرح زیر است :

·        انرژی و برق رسانی

·        سیستم سرمایشی

·        لینک شبکه ای (وارد شدن به سیستم و شبکه)

·        معماری ساختمان

·        فضای اصلی

در بخش فرعی هم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

·        نیروی فنی داخل ساختمان و کارمندان (که خود این بخش شامل سه بخش پشتیبانی مرکز داده ها ، منطق و مشتری می شود)

·        فضا های مورد نیاز(شامل موزه ی مرکز ، محل مراجعه ی مراجعه کننده و محل و فضای مناسب برای گردهمایی اساتید و دانشجویان دکترا)

لازم به ذکر است که برای این نیازمندی ها مجموع هزینه ها در حدود 4 میلیارد تومان محاسبه شده بود.

این مرکز ظرفیت 70 Rack را دارد . این رک ها unit 47 در نظر گرفته شده اند. (در راستای در نظر گرفتن ارتفادع مناسب مرکز داده)

در مرکز داده ها حداقل حالت ایده آل این است که برای هر بخش حالت پشتیبانی نیز در نظر بگیریم به طور مثال برای برق ، سرمایش ، شبکه و اینترنت دو ورودی در نظر بگیریم . تا هنگامی که فردی میخواهد سرورش را در این مرکز قرار دهد از برق ، سرمایش و فضا اطمینان کامل داشته باشد.

برای بهر گیری از حالت پشتیبان دو روش وجود دارد. روش اول این است که هر دو منبع مان را در مدار قرار دهیم و به طور هم زمان از آنها استفاده کنیم. روش دوم این است که یکی از منابع را ذخیره قرار دهیم و هنگامی که منبع داخل مدار برایش مشکلی پیش آمد ، منبع دوم را داخل مدار کنیم و ازش استفاده کنیم.

بهترین روش آن است که منبعی رو در نظر بگیریم که توسط دو منبع 1 و2 تامین شود. و استفاده کننده به منبعی که توسط منیع 1 و2 تامین مشود متصل باشد. در این صورت هیچ گاه در صورت قطعی هر کدام از منابع 1و2 استفاده کننده قطعی را حس نمی کند. به طور مثال در زمینه ی تامین برق منبع اول ما توانیر است و منبع دوم دیزل ژنراتور میتواند باشد. در این روش حتی اگر از طریق توانیر برق مورد نیاز تامین نگردد ، مشکلی پیش نخواهد آمد و قادر خواهد بود که برق مورد نیازش را تامین کند.

در بخش محاسبه ی هزینه ها باید تمام جنبه ها را در نظر گرفت و در انتخاب آن ها را لحاظ کرد. منظور آن است که پشتیبانی و گارنتی بید در نظر گرفته شود.

در انجام این پروژه بخش هایی که پیمانکار جداگانه داشته اند و میتوانستند به طور موازی پیش بروند از جمله لینک ها ، فیبر های نوری، رک ها و سوئیچ ها ، که به طور موازی از بقیه ی بخش های پروژه پیش رفت.

این مرکز شامل 3 نوع نیروی انسانی بوده است:

·        کارمندی

·        قراردادی

·        پروژه ای

در حین انجام این پروژه باید دقت داشته باشیم که باید اصلاحات را خورد خورد اعمال کرد زیرا در صورتی که تمام اصلاحات هم زمان اعمال شود مشکل پیش می آید، به دلیل اینکه در لحظه از امکانات آن در سطح دانشگاه استفاده میشود.

از آن جا که این مرکز دارای هزینه های جاری (از جمله تعویض فیلترهای سرمایشی دو هفته یک بار که هر مرتبه در حدود 400 هزار تومان هزینه دارد و افزایش پهنای باند روزانه با هزینه ی1 میلیون تومان ) است، باید درآمدی برای تامین هزینه هایش داشته باشد. از روش های تامین درآمدی این مرکز میتواند این باشد که کسی سرورش را در این مرکز قرار دهد و هزینه ی مربوط به آن را به مرکز بپردازد.

از دیگر برنامه های در حال اجرای این سازمان آن است که vpn حذف گردد و ورود به طور مستقیم از طرق صفحه ی وب باشد ، و این پروژه تا 10 روز آینده در دانشکده ی عمران اعمال خواهد شد. و از برنامه های انجام شده سیستم accounting  است که این سیستم شامل اعتبارسنجی و تغییر پسورد و غیره است.

بخش اصلی این پروژه را 4 نفر به دوش کشیده اند و هم اکنون این مرکز حدود 15 کارمند و 4 نیروی تخصصی دارد.

تمام تجهیزات که برای این مرکز در نظر گرفته اند ، در حالت اشباع و فوق اشباع فرض شده است . مثلا برای محاسبه ی برق حالت اشباع برق مورد نیاز 70 Rack را در نظر گرفته اند. به طوری که تا کنون 24 از 70 Rack ، یعنی نصف ظرفیت آن پر شده است.

در بخش حریق نیز دو بخش اعلام حریق و اتفای حریق به طور جدا گانه تامین شده است.

در پایان این صحبت ها بازدید از تمام بخش های مرکز صورت گرفت.

گزارش بازدید از مرکز فناوری اطلاعات دانشگاه صنعتی شریف

این گزارش از جلسه ای که با سخنرانی آقای صورتگر در روز شنبه مورخ 95/8/17 برگزار شد، تهییه شده است.

تاریخچه مرکز در یک نگاه

تاریخچه ی تاسیس مرکز محاسبات دانشگاه صنعتی شریف به سال 1347 باز می گردد که با یک دستگاه کامپیوتر IBM مدل 1130 و سیستم کارت پارنچ به ارایه خدمات استادان و دانشجویان میپرداخت و اولین سیستم کاربردی برای سیستم آموزش دانشگاه مورد بهره برداری قرار گرفت

در سال 1350 کامپیوتر دانشگاه با کامپیوتر پرقدرت CDC6400 جایگزین شد که بعدا به Cyber70 ارتقا پیدا کرد. علاوه بر استفاده های اموزشی و پژوهشی سیستمهای کاربردی اموزش و پرداخت حقوق نیز روی این دستگاه اجرا میشد و علاوه بر ان خدماتی نیز به متقضیان خارج از دانشگاه نظیر شرکت ملی نفت ایران رارایه میگردد.

با رایج شدن کامپیوترهای شخصی در دهه ۱۳۶۰، نخستین کامپیوترهای شخصی از نوع NCR DMV دانشگاه را فرا گرفت و هرچند تا مدتی هنوزسیستم آموزش روی CDC اجرا می شد ولی کم کم CDC از کار بازماند و سیستمهای کاربردی نیز به کامپیوترهای شخصی منتقل شد.

در آغاز دهه ۱۳۷۰ سیستم های VAX6000 و IBM4381 برای دانشگاه خریداری شد که سیستم اخیر چندان مورد استفاده واقع نشد و بعضاْ واگذار گردید، ولی سیستم VAX در یک شبکه گسترده در دانشگاه مورد استفاده قرار گرفت و با برقراری اولین اتصال اینترنت برای دانشگاه، سیستم VAX به طور وسیعی برای پست الکترونیک استفاده گردید.

با رایج شدن وب، کم کم استفاده از سیستم های VAX رونق بیشتری یافت و عموم کاربران به ایستگاه های کاری بر بستر ویندوز و لینوکس روی آوردند.  این سیر پرپیچ و خم اکنون به نقطه ای رسیده است که باید امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات سهل و ساده در اختیار دانشگاهیان شریف، این کوشاترین دانشجویان کشور و استادانی که با توان بالا نگاه به آینده دارند قرار گیرد و علاوه بر آن با استفاده از دستاوردهای دنیای دیجیتال باید دانشگاهی هوشمند بسازیم تا همچنان پیشتازانه به سوی آینده گام برداریم.

دستگاه CBC

 این دستگاه یکی از دستگاه های قدیمی موجود در این مرکز بود که اکنون در قسمت موزه مرکز نگه داری میشود. این دستگاه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی توسط یک شرکت آمریکایی برای انجام پروژه ای میان دانشگاه شریف و شرکت نفت خریداری شد. از جمله استفاده های این دستگاه تصحیح و برگزار اولین ازمون کنکور سراسری توسط این دستگاه بود. این دستگاه هرگاه دچار مشکل یا نقصی میشد شرکت امریکایی وظیفه تعمیر و برطرف کردن مشکل را بر عهده داشت اما با پیروز انقلاب این شرکت دیگر دستگاه را پشتیبانی نکرد و دستگاه تنها دو سال پس از پیروزی کار میکرد. این دستگاه دارای سیم هایی بدون ترانزیستور بوده و گاز استفاده شده در آن برای خنک کردن آن گاز فریون یا یخچال بود.

هدفه اولیه و علل نوسازی این مرکز

در سال های اخیر با پیشرفت چشمگیر در صنعت ارتباطات این مرکز و به طور کلی دانشگاه با نیاز هایی جدیدی روبه ور شد که اقدام به بازسازی این مکان، به روز رسانی این مکان و برطرف کردن نیازهای امروزی دانشگاه کرد

زمان شروع پروژه و تخمین پایان آن 

استارت شروع پروژه از زمستان 93 زده شد اما به علت عدم همکاری لازم دانشگاه میتوان گفت که اغاز کار از حدود فروردین 94 زده شد. تخمین پایان پروژه شهریور 94 بود اما با توجه به سخنان قبلی حدود 80%-85% پروژه تا مهر 95 تمام شده و انتظار میرود تا چند ماه دیگر کار به طور کلی پایان یابد. البته لازم به ذکر است که شالوده و اهداف اصلی پروژه محقق گردیده و تنها موارد فرعی آن باقی مانده است.

مشکل روبه رو شده در بدو شروع پروژه

مشکل اصلی شروع پرژه نامناسب بودن فضا و مکان و معماری ساختمان پروژه بود. همان طور که پیشتر اشاره شد این ساختمان در حدود 48 سال قبل تاسیس شد و در ابتدا محل دانشکده مهندسی کامپیوتر بود. این ساختمان دارای 2 طبقه است. مساحت اصلی ساختمان در حدود 1000مترمربع است که در طی این زمان نیز گسترش هایی کرده است.

اهمیت این مرکز 

جامعه دانشگاهی شامل خوابگاه‌ها و دانشگاه، اساتید، دانشجویان و کارمندان، استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان وابسته به دانشگاه میباشد. شالوده‌ی فا باید مطابق با نیازمندی‌های جامعه دانشگاهی و با در نظر گرفتن قابلیت‌های موجود و همچنین در نظر گرفتن این موضوع که نیازها هر روز با چه سرعتی پیشرفت می‌کنند، برپا شود. چرا که امروزه نیاز اول تمامی رشته‌ها، کل دانشگاه و هم‌چنین شرکت‌ها، موارد درگیر با فا است.

مکان و ساختار DC(Data Center) 

اولین چیزی که در شروع کار مورد تغییر و بررسی قرار گرفت ایجاد مکانی برای Data Center بود. همان طور که قبلنا اشاره شد به علت نامناسب بودن فضا و اینکه سالن این مرکز دارای سقف حوض مانندی بود در ابتدا مسئولین در تلاش بودند که محل مرکز را تغییر دهند که با مخالفت دانشگاه روبه رو شد و آنها مجبور به ایجاد فضای مناسب کردند به این صورت که هم اکنون تمام سقف های این مرکز سقف مجازی اند. مکان Data Center یک سالن اصلی به ابعاد 13.2*10.8 متر و یک سالن فرعی به ابعاد 12.5*4.5متر است. در این مکان از rack هایی برای قرار گرفتن سرور استفاده میکنند. ظرفیت هر Rack حدود 20 سرور در خود جای میدهد. همچنین هر rack دارای طول و عرض و ارتفاع خاصی میباشد. برای تعیین نوع rackهای مورد نیاز برآوردهایی از جمله حافظه مورد نیاز بود که این میزان برای هر rack حدود 4.7kb تخمین زده شد اما هر rack این مرکز دارای گنجایش 6kb است برای همین از rack unit 47 استفاده شد و با باتوجه به اینکه در هر Data Center ماکسیمم 70 rack وجود دارد پس گنجایش هر Data Center 420kb است. نکته ی دیگری که در مورد Data Centerها مهم است این است که این مکان باید ایزوله باشید یعنی باید از ورود هر گونه گرد و خاک، امواج الکتریکی و حتی انسان جلوگیری کرد.همچنین برای راحتی ایجاد تغییرات درData Center و نیز سیستم خنک کنندگی، این مکان مجهز به کف کاذب نیز میباشد. برای نصب و ایجاد Data Center نیاز به networking، انرژی الکتریکی، فضای مناسب و ایجاد وسایل سرمایشی برای کنترل دما داریم.

شناسایی مشکلات و نحوه ی برطرف کردن آنها

 تامین برق و انرژی: به طور کلی هر cell باید بتواند بدون کمک دولت انرژی مصرفی خود را تامین کند. درست است که هر cell انرژی اش را از بیرون تامین میکند اما باید دارای این قابلیت نیز باشد که در صورت قطع برق بتواند خودش انرژی مورد نیاز را تامین کرده و از کار نیفتد، که یکی از دغدغه های اصلی ما روشن بودن مداوم Data Center میباشد. به همین علت در این مرکز یک اتاق برای تامین نیروی برق فراهم گردید تا در صورت قطع برق مرکز از کار نیفتد که این کار با کمک دانشگاه و شرکت برق ممکن شد.یکی دیگر از مکان هایی که نیاز شدید به برق دارد قسمت مانیتورینگ مرکز(NOC) میباشد.

 ایجاد آمادگی در برابر خرابی دستگاه ها

نکته ی مهم دیگر این است که به علت اهمیت بالای این مرکز، این مرکز نباید از کار متوقف شود برای همین علاوه بر تهمیدات تامین منبع باید برای هر وسیله یک پشتیبان را نیز در نظر گرفت که در صورت از کار افتادن یکی از وسایل جایگزینی برای ان وجود داشته باشد. به طور مثال ایجاد دو Data Center اصلی و فعی نیز به همین منظور است.

ایجاد امادگی در برابر خطرات مانند اتش سوزی : به علت وجود مرکز برق باید سامانه های اعلان و اطفای حریق بسیار حساسی در مرکز نصب شود.

هزینه انجام پروژه

برآورد هزینه و بودجه این پروژه 4 میلیارد تومان بوده است که تا کنون حدود 2.5-3 میلیارد خرج شده است.

مشکلات به وجود آمده در پروژه

1.      عدم در نظر گرفتن maintenance وسایل

2.      عدم رسیدگی کافی به وسایل و ابزارها(بعضی از دستگاه ها باید هر دو هفته یکبار تعویض شوند و یا فیلترها باید هر ماه تعویض شوند که هزینه ای در حدود 2میلیون در بردارد.)

3.      پیشرفت سریع تکنولوژی و قدیمی شدن تکنولوژی های استفاده شده مانند PPTP

4.      کمبود نیروی انسانی به علت حقوق پایین

درآمد های حاصل از این مرکز 

به گفته آقای صورتگر این مرکز تازه به مرحله ی درآمد زایی رسیده است که به عنوان مثال میتوان به شرکت هایی اشاره کرد که برای ارائه سرویس از سرور های این مرکز استفاده میکنند.