این جلسه با مدیریت جناب آقای صورتگر در روز دوشنبه ۹۵/۷/۱۹ در مرکز محاسبات دانشگاه شریف برگزار شد.
تاریخچه‌ی مرکز محاسبات:
این ساختمان دو طبقه که محل پیشین دانشکده‌ی کامپیوتر دانشگاه بوده، قدمتی ۴۸ ساله و مساحتی بالغ بر ۱۰۰۰ مترمربع دارد. همچنین به علت قدمت بالا بر اساس اصول جدید عمران ساخته نشده است و نگهداری دائمی از این ساختمان یکی از هزینه‌های سربار برای پروژه است.
یک mainframe CDC6400 در سال ۱۳۵۱ برای پروژه‌ای مشترک میان دانشگاه شریف و شرکت نفت از شرکتی آمریکایی خریداری شده و توسط متخصصان آمریکایی نصب و راه‌اندازی شده، اما این دستگاه‌ها دو سال بعد از انقلاب اسلامی به علت تغییر تکنولوژی از مدار خارج شدند و تکنولوژی‌های جدیدتری مانند VAX6000 جایگزین این دستگاه‌ها شدند.
در سال ۱۳۹۳ این مرکز به ریاست دکتر خرازی بازسازی شد.
هدف برپایی و بازسازی این مرکز:
ارائه خدمات فناورانه و راه‌حل‌های IT مناسب توسط سیستم‌های جدید به مراکز دانشگاه. در واقع هدف این مرکز فراهم‌کردن زیرساخت مورد نیاز برای ارائه‌ی خدمات فناوری اطلاعات، در سطح دانشگاه و حتی فراتر از دانشگاه است.
زمان شروع و پایان پروژه:
شروع این پروژه زمستان ۹۳ بود و زمان پایان آن شهریور ۹۴ است.(تقریبا شش ماه)
اما این پروژه با تاخیر روبه‌رو است و تا مهرماه سال ۹۵ حدودا ۸۵٪ پروژه به اتمام رسیده است. البته شالوده‌ی مورد نیاز فراهم آمده و تنها موارد فرعی باقی مانده‌است.
نیازمندی‌ها و اهداف اولیه‌ی پروژه:
در فروردین ماه سال ۹۴ جلسه‌ای با حضور معاونت علمی‌فناوری ریاست جمهوری دکتر ستاری به عنوان سرمایه‌گذار برای شناخت نیازمندی‌ها و اهداف این پروژه این پروژه برگزار شد.
نیازمندی‌های Data Center:
شالوده‌ی اصلی این مرکز عبارت است از انرژی(برق مصرفی مجموعه)، سامانه‌های سرمایشی، اتصالات شبکه‌ای و فضای کافی(اعم از تغییرات و معماری فرسوده‌ی ساختمان و بهره‌بری مناسب از فضای هال ساختمان).
همچنین این مرکز نیازمند چندین نیروی فنی، کارمند داخلی، متخصصین (در سمت مشتری، در سمت منطق و در سمت پشتیبانی مرکز داده) است.
همچنین اهداف فرعی پروژه نیز معرفی می‌شود:
- به این شکل که باید فضای کافی برای مراجعین در اختیار help desk قرار گیرد.
- در همکف با دستگاه‌های قدیمی تا کنون موزه ایجاد شود.
- جلسات علمی در این مکان برگزار شود.
- باید برای رسیدن خدمت یکسان به همه‌ی کاربران، سامانه‌ی حسابداری ایجاد شود.
- خدمت mail همگانی
ساختار Data Center:
در این ساختار دو مرکز داده‌ی جدا وجود دارد که در کل ظرفیت ۷۰ Rack(محل قرارگیری سرورها، ظرفیت هر Rack بیست سرور است) را دارا هستند.
با توجه به فضا و نیازهای آتی Rack های ۴۷ Unit انتخاب شدند.
استاندارد انتخابی برای ساخت این مرکز TIA942((TIA : telecommunication information association است. این استاندارد در چهار بخش است که مشکلاتی اعم از قطع منبع انرژی سرور، اخلال مدارها به علت مشکلات گرمایشی و سرمایشی، میزان اتلاف و عدم ارتباط به بیرون را بسیار پایین می‌آورد. یکی از مهم‌ترین اصول این استاندارد عبارت است از آنکه برای هر فعالیتی جایگزین و پشتیبان وجود داشته‌باشد.
مرکز داده باید به گونه‌ای طراحی شود که بتواند خودش میزان انرژی مورد نیاز خودش را تامین کند.
پشتیبانی شالوده‌ها و جایگزینی تا حدی است که حتی علاوه بر فضای اصلی، در مکان دیگری در دانشگاه نیز یک مرکز داده با حجم کمتر برپا شده‌است.
نحوه‌ی برآورد:
۱) نحوه‌ی برآورد هزینه انرژی:
میزان برق مصرفی هر Rack، ۶ کیلووات برآورد شده است. در کل میزان انرژی مورد نیاز برابر با ۴۲۰ کیلووات می‌شود. همچنین به ازای هر مقدار مصرف برق مقداری گرما تولید شده و به همین منظور نیاز به مقدار معنی صرف انرژی برای سرمایش هستیم.
برای تامین برق مصرفی نیز هزینه‌ای برای پست کامپکت شد. همچنین برای تابلوهای توزیع برق و خرید ژنراتورها، سیم‌کشی نیز باید متحمل هزینه شد.
همچنین سایر هزینه‌ها همچون برق مصرفی کامپیوترها، پریزها، روشنایی و … در نظر گرفته‌شد.
هزینه‌های نگهداری همچون ارت نیز در نظر گرفته شد.
۲) نحوه‌ی برآورد هزینه اتصالات شبکه‌ای:
برای مرتب‌سازی اتصالات و کشیدن فیبر نوری نیز هزینه متحمل می‌شویم. هزینه‌ی Rack ها، سوییچ‌ها و … را نیز باید مدنظر داشت.
۳)نحوه‌ی برآورد هزینه سامانه‌های سرمایشی:
برای این منظور باید کمپرسور قوی خریداری نمود.
همچنین هزینه‌ی نگهداری بالایی دارند زیرا هر دو هفته یک بار باید فیلترهای مختلف آن‌ها تعویض شود. هر دستگاه هر دو هفته یک بار ۳۵۰،۰۰۰ تومان هزینه‌ی تعویض فیلتر دارد.
۴) سایر هزینه‌ها:
علاوه بر هزینه‌های برپایی شالوده، برای زمان‌های بحرانی و مشکلات نامترقبه نیز باید هزینه‌ی گزافی پرداخت.
علاوه بر آن برای برپایی سامانه‌ی اعلان و اطفای حریق برای جلوگیری از وقوع فاجعه به ویژه در اتاق برق و محل سرورها نیز صدها میلیون تومان هزینه شده است.
نحوه‌ی پیاده‌سازی:
۱) نحوه‌ی پیاده‌سازی منابع انرژی مورد نیاز:
یکی از مشکلات این زمینه نبود زیرساخت انرژی مناسب در دانشگاه بود و به همین دلیل برق مصرفی توسط یک پست کامپکت که خریداری شده‌بود به مرکز اضافه شد.
برای تابلوهای توزیع برق نیازمند electrical بود بدین منظور که منطق استفاده از روش‌های مختلف در صورت قطعی هر کدام از منابع نیز باید تعریف شوند. همچنین بین زمان قطعی یکی از منابع تا زمان فعال شدن جایگزین آن یک فاصله‌ی زمانی وجود دارد که در تضاد با فعالیت سرور در هر حالتی هستند. پس برای رفع این مشکل باید از UPS ( UPS : uninterruptable power supply) استفاده کرد که برق تثبیت شده را تا زمان ورود جایگزین تامین می‌کند. برای برقراری UPS همانند یک زیر پروژه انجام می‌شود با این تفاوت که این بار سرمایه‌گذار این پروژه ما هستیم و باید از میان RFP ها، مناسب‌ترین از نظر هزینه، پشتیبانی، نگهداری، شرایط و … را رعایت کنیم.
همچنین باید یک یا چند ژنراتور دیزلی به عنوان پشتیبان برای سامانه در نظر گرفت.
۲) نحوه‌ی پیاده‌سازی اتصالات شبکه‌ای:
برای این منظور باید شالوده‌های قبلی مرتب‌سازی شوند، همچنین کمبود آن‌ها نیز جبران شود. همچنین کل محدوده‌ی دانشگاه(اعم از خوابگاه) باید تحت پوشش فیبر نوری قرار می‌گرفت.
منطق شبکه‌ی دانشگاه نیز دارای مشکلاتی بود، به همین دلیل پس از آنکه توسط فیبرها ورودی و وخروجی قابل دسترسی شد، این منطق نیز باید اصلاح میشد. اما برای اصلاح منطق شبکه نمی‌توان سامانه‌های اصلی را از کار انداخت به همین دلیل باید به چندین بخش کوچک تقسیم کرد. همچنین باید تمام سوییچ‌های بخش‌های مختلف را قابل مدیریت و نظارت ساخت.
۳)نحوه‌ی پیاده‌سازی سامانه‌های سرمایشی:
برای خنک کردن Rack ها باید از یک کف کاذب استفاده کرد تا سرورها دائما توسط باد سرد با فشار زیاد خنک شوند.
مشکلات پروژه:
۱) کمبود نیروی کافی به علت سرانه‌ی حقوق کم به افراد، به همین علت افراد متخصص وارد این پروژه نمی‌شوند.
در حال حاضر ۱۵ نفر در این مرکز مشغول به کار هستند که با احتساب ریاست مرکز تنها ۴ متخصص فنی داراست.
۲) روند فرسایشی کمیسیون برای دریافت هزینه : این موضوع باعث تاخیر بیش از حد پروژه شد.
۳) ریشه‌کن کردن تکنولوژی‌های قدیمی همچون PPTP و …
هزینه‌ی انجام پروژه:
بودجه‌ی مورد نیاز این پروژه بالغ بر ۴ میلیارد تومان محاسبه‌شد.
برای مثال هر سرور ۳۵ میلیون هزینه دارد و سیم‌کشی نیز ۱۵۰ تومان هزینه داشته است.
درآمدهای حاصل از پروژه:
شرکت‌ها برای گذاشتن سرویس‌های خود سرورهای این مرکز را اجاره می‌کنند.
پی‌نوشت: صدای ضبط شده‌ی این جلسه در زیر قابل دسترسی است :
